Spraakfiguren in de Bijbel
deel 4 - Figuren van rangschikking
door A.E.Knoch


De rangschikking van woorden, zinsneden en zinnen bepaalt hun nadruk en helpt bij de interpretatie.

Op de voorgrond

Bij gepassioneerde en zelfs in gewone spraak worden belangrijke woorden tot een kracht gedrukt die nadruk voortbrengt door middel van voorgrond (Hyperbaton). In een taal als het Grieks kan dit meer gedaan worden dan in een als het Engels, waarin de betekenis, in een bepaalde mate, afhangt van de plaats van een woord in de zin.

Parallellisme

Parallelisme of overeenkomst bestaat uit de herhaling van een zin of zinnen in gelijke of tegengestelde termen en in dezelfde volorde. Een voorbeeld is Lucas 1:46,47.

En Maria zei: "Mijn ziel maakt de Heer groot,
en mijn geest jubelt over God, mijn Redder.

Ziel komt overeen met geest, groot maken met jubelen, en Heer met God. Het kan uitgebreid worden zodat het in verscheidene zinnen geschreven wordt en wordt dan soms een Afwisseling genoemd. Maar aangezien er geen echt verschil is, is parallelisme een betere term voor alle. Ze is niet beperkt tot poëzie. Ze is bijzonder effectief is een tegengesteld parallelisme, zoals Matt. 6:19,20.

Spaart toch geen schatten op voor jullie op de aarde,
waar de mot en roest ze doet verdwijnen
en waar ook dieven een ondergrondse toegang graven en stelen,
maar spaart voor jullie schatten op in de hemel,
waar noch de mot, noch roest ze doet verdwijnen
en waar ook dieven niet een ondergrondse toegang graven, en ook niet stelen;

Omkering

Een Omkering (Introversie, Epanodos, Antimetabole, Chiasmus) bestaat uit de herhaling van een zin of zinnen, of een groter deel, in gelijke of tegengestelde termen, maar in omgekeerde volgorde. De hele Schrift is een omkering, beginnend met de schepping en eindigend met een nieuwe schepping, waarin de vernietiging door water (Gen. 1:2) overeenkomt met die door vuur (2 Petr. 3:6,7; Openb. 20), het herstel (Gen. 1:2; 2:3) met de duizend jaren (Openb. 20:4), de intocht van de duivel staat tegenover het binden van Satan, enz. Het leven van onze Heer en de vier verslagen er van zijn volgens dit plan geconstrueerd, want na Zijn verwerping keert Hij, als het ware, terug op Zijn stappen. De meeste van Paulus' brieven zijn op deze wijze samengesteld. In deze grotere geschriften past dit, uiteraard, alleen bij de omlijstingen. De details kunnen parallelismen zijn.

De herkenning van deze figuur kan behulpzaam zijn bij interpretatie, zoals in Mattheüs 7:6.

Jullie zullen toch niet het heilige aan de honden geven,
ook zouden jullie niet jullie parels vlak voor de varkens werpen,
opdat zij niet ze vertrappen met hun voeten
en, zich kerend, jullie in stukken zouden scheuren.

De structuur van Romeinen is een goede illustratie van deze figuur, zoals in een hele brief toegepast. Het is een regelrechte omkering, behalve dat de twee hoofddelen in hun delen parallel lopen. Andere voorbeelden worden gegeven in de noten van de Complete Edition of the Concordant Version.

Gemengde rangschikkingen

De grotere geraamten bevatten gewoonlijk zowel parallellisme als omkering. Zo is de brief aan de Romeinen een omkering, maar de twee grote leerstellige delen die zich bezig houden met rechtvaardiging en verzoening zijn parallellen. In zo'n geval is het beter het geheel een omkering met (leerstellig) parallellisme te noemen en niet een nieuwe naam te maken.

Contrast (Antithese) plaatst de ene uitdrukking tegenover een andere van tegengestelde betekenis, zoals in Rom. 5:18, waar de ene overtreding wordt geplaatst tegenover de ene rechtvaardige beloning; in Hand. 16:17 publiekelijk en heimelijk; Rom. 5:19, ongehoorzaamheid en gehoorzaamheid; 6:7,8 sterven en leven; 8:5,13 vlees en geest; 2 Kor. 4:17 lichte verdrukking en last van heerlijkheid; 18 tijdelijk en aionisch; 2 Kor. 6:8-10 heerlijkheid en oneer, smaad en bekendheid, misleiders en waar, onbekend en herkend, stervend en levend, verdriet hebbend en toch verheugend, arm maar toch rijk wordend, niets en alles; Filip. 3:7 winst en verlies; 2 Petr. 2:19 vrijheid en slavernij.

Tegengesteldheden (Enantiosis) is een tegenstelling waarin het verschil wordt uitgedrukt door ontkenningen en bevestigingen, zoals rechtvaardigheid niet uit wet maar uit geloof. Zie Lukas 7:44,46.

Figuren van weglating

Als figuren voorkomen uit vurigheid van spraak, en dit geneigd is gedrongen te zijn, worden ze vaak begeleid door de weglating (Ellipsis) van woorden. De figuur van verbinding kan vaak letterlijk gemaakt worden door een verklarende zinsnede toe te voegen, zoals "de beker (die de wijn bevat) van zegen"(1 kor. 10:16). Hiernaast zijn er weglatingen die niet zo verklaard kunnen worden, zoals "voltooiing van (de evangelisering van) de steden van Israel" (Matt. 10:23).

Zelfstandig naamwoord weggelaten

Een zeer vaak voorkomende en bruikbare vorm van deze figuur is de weglating van het zelfstandig naamwoord, het bijvoeglijk naamwoord er voor in de plaats latend. Dit wordt gewoonlijk uitgelegd als het gebruik van het bijvoeglijk naamwoord in plaats van het zelfstandig naamwoord (Antimereia), maar het schijnt eenvoudiger het te beschouwen als een weglating, waardoor het bijvoeglijk naamwoord benadrukt wordt. Voorbeelden als de goede (mensen), de bozen, de blinde, de lamme, de rijke, de arme, de twaalf (apostelen), enz., laten zien hoe vaak deze figuur wordt gebruikt.

Voornaamwoord weggelaten

In het origineel wordt het voornaamwoord zo af en toe weggelaten, maar als regel moet het in de vertaling ingevoegd worden. In het Concordant Literal New Testament worden zulke invoegingen weergegeven in "light-face" (Matt. 19:13, Mar. 5:23, 6:5, 6:16, Lucas 24:40, Joh. 11:41, 15:6, Hand. 2:29, 13:3, 29, 29, 19.:26, Rom. 8:23, 2 Kor..11:20, 20, Efe. 3:18, 2 Tim. 4:18, Heb. 4:15, 1 Pet. 2:23).

Werkwoord weggelaten

Zo nu en dan is het werkwoord onbelangrijk en wordt weggelaten, zo de nadruk leggend op dat wat gedaan wordt, en niet op de actie, zoals: gaf, Matt. 14:19; komend, Mar. 7:4; kwam, Hand. 10:15; zal levendgemaakt worden, 1Kor. 15:23; is teniet gedaan, 2 Kor. 3:11; enz. Het "zijn" wordt in de Schrift regelmatig weggelaten. Het is in de regel vanzelfsprekend en de weglating er van helpt om de nadruk te leggen op andere delen van de zin. Omdat het in "light-face" is gedrukt wanneer het niet in het Grieks is, kunnen vele voorbeelden gemakkelijk gevonden worden, zoals: ere (zij) God, Luc. 2;14; God (is) geest, Joh. 4:24, enz.

Ongepaste weglating

Wanneer de weglating van het werkwoord een werkwoord lijkt te verbinden met een ongepast voorwerp, wordt dit Zeugma genoemd. Omdat het maar zelden wordt gezien zullen een paar voorbeelden laten zien dat het, in werkelijkheid, een eenvoudige weglating is. "Zijn mond nu werd ogenblikkelijk geopend en zijn tong (werd losgemaakt)" (Luc. 1:64). "(om te doen) zoveel als Uw hand en Uw raad tevoren bestemt om te gebeuren" (Hand. 4:28). "Ik geef jullie melk te drinken, niet spijs (om te eten)" (1 Kor. 3:2).

En

Wanneer de verschillende details van een uitspraak niet gescheiden overwogen moeten worden, maar haastig overgebracht worden om de climax te bereiken, wordt de samenvoeging "en" toegevoegd (Asyndeton). Het zou vergeleken moeten worden de tegengestelde figuur, "Veel_En" (Polysyndeton), waarin elke uitspraak door "en" wordt geïntroduceerd. Wanneer het "en" alleen voorkomt voor het laatst genoemde, is er geen figuur. Sommige voorbeelden zijn: Mar. 7:21, 16:17, 18, Lucas 1:17, 14:13,l4, 17:27, Rom. 2:19-23, 1 CKr. 3:12, 4:8, 12:28, 30.

Niet afgemaakte zin

Een opvallend effect wordt gevormd door een uitspraak af te breken, en het aan de toehoorder over te laten (Aposiopesis). Hebreeën 3:11 is een krachtig voorbeeld: "...indien zij binnen zullen komen in Mijn stoppen!" Andere zijn te vinden in Mar. 8:12, Lucas l3:9, 19:42, Joh. 6:62, Hand. 23:9.

Weglating

Niet-Vervolg (Anacoluthon) is het afbreken van de gedachtengang en zo de ene zin afmaken voordat een andere beging, zoals in Lucas 21:16. Deze, die jullie aanschouwen, dagen zullen komen waarin..." Zie Galaten 2:6.

Conclusie weglatend

Wanneer de conclusie wordt overgelaten aan de verbeelding van de toehoorder, kan dit geklasseerd wordt als een weglating (Syllogismus). In plaats van te zeggen dat God's zorg zeer precies is, zei onze Heer: "zelfs de haren op je hoofd zijn alle geteld" (Matt. 10:30). Zie ook Matt. 25:20, Lucas 7:44.
A.E.Knoch.

Dit artikel werd eerder in het Engels gepubliceerd in U.R.Magazine, deel 73.
U.R. Magazine is een uitgave van Concordant Publishing Concern

Naar deel 5


© ©Concordant Publishing Concern